تغییرات سهم رواناب ناشی از ذوب برف با ارتفاع در حوضه های آبخیز

نویسندگان

  • احسان اسدی ندارد
  • بهرام ثقفیان نویسنده مسئول
  • حمید گهرنژاد ندارد
چکیده مقاله:

رودخانههای دائمی در ایران که از مناطق کوهستانی سرچشمه میگیرند، طی فصول خشک دبی پایهخود را از رواناب ناشی از ذوب برف در ارتفاعات تامین میکنند. در مطالعات مربوط به بارش-رواناب،افزایش ارتفاع با دو پدیده همراه است. با افزایش ارتفاع دمای هوا کاهش یافته و این کاهش دما باعثتغییر نوع ریزشهای جوی در مناطق بالاتر از خط دمای آستانه، از باران به برف میگردد. همچنین بافرض شکل هرمی کوهها، با افزایش ارتفاع مساحت کاهش مییابد که به نوبه خود حجم ذخیره برف رادر کوهستان کاهش میدهد. با توجه به ضرورت بررسی اثرات تغییرات ارتفاع بر رواناب ناشی از ذوببرف، رودخانه کارون تا قبل از سد کارون 1، به عنوان حوضه تحقیق انتخاب گردید. با استفاده ازتصاویر ماهوارهای سطوح تحت برف در منطقه دریک دوره تاریخی استخراج شد. منطقه با بکارگیری نرم افزار GIS به پنج ناحیه ارتفاعی تقسیم گردید و مساحت متناظر با هر دامنه ارتفاع تعیین شد. در ادامه مدل هیدرولوژیکی (SRM (Snowmelt Runoff Model با وارد کردن متغیرهای اقلیمی موردنیاز برای دو دوره آماری شامل یک دوره ترسالی (92-1991) و خشکسالی (93-1992) واسنجی و اعتباریابی شد. نتایج نشان داد این مدل در پیش بینی رواناب حاصل از ذوب برف در جریانهای روزانهحوضههای برفگیر فاقد دادههای زمینی، با استفاده از سطح پوشش برف حاصل ازتصاویر ماهوارهایقابلیت خوبی دارد. سپس سهم هیدروگراف رواناب حاصل از ذوب برف از طریق وارد کردن سطح برفدر طول دوره مورد مطالعه و با حذف (به صورت مصنوعی) ریزش باران شبیهسازی شد. بررسیتغییرات رواناب ذوب برف بازای تغییرات ارتفاع نشان داد که در حوضه مورد تحقیق با افزایش ارتفاعذوب برف نقش بیشتری در رواناب ایفاء میکرد. با استفاده از نتایج مدل، آبدهی ویژه ناشی از ذوب برف در دو دوره آماری ترسالی و خشکسالی به ترتیب برابر با      0/70 و0/23 (m3/km )حجم رواناب ناشی از ذوب برف نیز برای دو سال آبی تر (92-91) و خشک (93-92)بترتیب برابر 16833/9 و 5492/5 میلیون مترمکعب برآورد گردید

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مدل‏سازی جریان ناشی از ذوب برف با استفاده از مدل هیدرولوژیکی رواناب حاصل از ذوب برف(مطالعه موردی: حوضه آبخیز سد کرج)

برف یکی از اشکال مهم بارش در چرخه هیدرولوژی مناطق کوهستانی بوده که در تامین منابع آب شرب و کشاورزی به صورت جریانهای تاخیری در فصول پرآبی و جریانهای حداقل در فصول کم آبی و تولید انرژی نقش ارزنده ایفا می‏کند. هدف اساسی مدل‏سازی هیدرولوژیکی در حوضه‌های آبخیز، درک بهتر از روند چرخه آب نظیر فرآیندهای حاکم بر چرخه آب و منابع آب می‏باشد. منطقه پوشیده از برف پارامتری اساسی در سیکل هیدرولوژی و اقلیم شنا...

متن کامل

مدل‏سازی جریان ناشی از ذوب برف با استفاده از مدل هیدرولوژیکی رواناب حاصل از ذوب برف(مطالعه موردی: حوضه آبخیز سد کرج)

برف یکی از اشکال مهم بارش در چرخه هیدرولوژی مناطق کوهستانی بوده که در تامین منابع آب شرب و کشاورزی به صورت جریانهای تاخیری در فصول پرآبی و جریانهای حداقل در فصول کم آبی و تولید انرژی نقش ارزنده ایفا می‏کند. هدف اساسی مدل‏سازی هیدرولوژیکی در حوضه های آبخیز، درک بهتر از روند چرخه آب نظیر فرآیندهای حاکم بر چرخه آب و منابع آب می‏باشد. منطقه پوشیده از برف پارامتری اساسی در سیکل هیدرولوژی و اقلیم شنا...

متن کامل

شبیه‌سازی رواناب ذوب برف در حوضه شهرچای با استفاده از مدل SRM

با توجه به اهمیت بارش برف در تأمین آب در مناطق کوهستانی، برآورد دقیق آب معادل برف و همچنین تغییرات سطح پوشش آن،‌ در بخش­های کشاورزی، انرژی، مدیریت مخزن و هشدار سیل مؤثر است. در این مطالعه، به‌منظور برآورد رواناب حاصل از ذوب برف در حوضۀ شهرچای، نخست سطح پوشش برف برای سال آبی 92 با استفاده از تصاویر روزانۀ ماهوارۀترا- مودیس با تفکیک مکانی 1 کیلومتر در محیط نرم­افزار ENVI استخراج شد. آنگاه با استف...

متن کامل

شبیه‌سازی رواناب ناشی از ذوب برف با استفاده از داده‌های سنجش از دور (مطالعه موردی: حوضه آبی دهگلان)

چکیده با توجه به کمبود اطلاعات اقلیمی در مورد مقادیر بارش برف در ارتفاعات، استفاده از تصاویر ماهواره­ای می­تواند در بررسی توزیع پوشش برف و راواناب حاصل از آن در حوضه‌های آبی کمک کند. لذا هدف از این پژوهش بررسی چگونگی ارتباط رواناب سطحی در خروجی حوضه آبی دهگلان در ارتباط با تغییرات پوشش برف در ارتفاعات حوضه است. رواناب ناشی از ذوب برف در حوضه آبی دهگلان با استفاده از مدل رواناب-ذوب برف بررسی شده...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 4( شماره 8 زمستان 1389)

صفحات  47- 57

تاریخ انتشار 2010-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023